Bijelo Dugme – Bitanga i Princeza

Yugoslav progresif rock grubu Bijelo Dugme’nin ‘Bitanga i Princeza’ 4. stüdyo albümü 16 Mart 1979’da bugün yayınlanmıştı.

Albüm hakkında ;

Tüm parçaların grubun lideri Goran Bregoviç tarafından yazılan albüm, 1979’un Ocak ayında PGP-RTB stüdyolarında kaydedilir ve ardından mastering süreci için Londra’daki Abbey Road Stüdyolarına gönderilir.

1978’da Yugoslav Halk Ordusuna katılan Vlado Pravdić gruba geri dönmüştür. 1978’in Kasım’ında yine orduda görev yapan Goran Bregović döner. Kayıtlardan bir kaç ay önce vokalist Zeljko Bebek, solo albümü yayınlamış ancak ticari başarı yada olumlu eleştiri alamamıştır.

Albüm yayınlandıktan bir ay sonra Dragan Stefanović bir röportajda şunları söyler ;

‘Bu saçmalık! Beş sanatçı ve toplumsal rol modelden oluşan bir kurul orada oturup insanlara ders veriyor, onlara neyin iyi neyin kötü olduğunu söylüyor. Yugoslav halkı olabilecek en zor ve en kötü durumlarda soğukkanlılığını korudu ve şimdi plak dükkanından aldıkları bir şey yüzünden akıllarını mı kaçıracaklar?’

Sansürler üzerine ise Goran Bregoviç şunları söyler ;

Küfür, kayıt seansları sırasında kaldırıldı ama bu Mesih’le olan şey (Jugoton) bize bunu ‘siyasi bir şey’ olarak açıkladı. ‘Siyasi’ deyince tartışma biter. Bu ünlü, evrensel açıklamadır:

‘Siyasi bir rahatsızlığa neden olabilir’.

Yine de, bunun ne tür bir rahatsızlığa yol açmış olabileceğini gerçekten anlamıyorum. Mesih’e inanmakta özgür olduğunuz bir ülkede, aynı zamanda Mesih’e karşı olmakta da özgürsünüz… Ancak bu şarkı hiçbir şekilde Mesih hakkında değildir.

O sadece bir resmi vurgulamak için orada. Şarkının amacı din ile uğraşmak bile değildir.

Albüm yayınlandıktan sonra büyük bir ilgi toplar ve övülür. O zamana kadar ki en iyi Bijelo Dugme albümü olduğu belirtilir. 320 bin üzerinde plak satılır. Aynı zamanda grup konserler verir ve 70 bin kişinin karşısına çıkar.

Albümden bir çok parça daha sonra bir çok müzisyen ve grup tarafından albümlere alınır.

‘Bitanga i Princeza’ albümü üzerine ;

‘Bitanga i Princeza’; Serseri ve Prenses, 70’lerin artık yok olmakta olan progresif rock atmosferi ile doğmakta olan 1980’lerin AOR’unun ortasında kalan albümlerin başında geliyor. Progresif rock izleri gösteriyor olsa da, kısa parçaların daha popvari ve gitar riffleri üzerine kurulu olması albümü progresif rock için ne iyi ne de kötü bir duruma sokuyor. Buna rağmen albüm çıktığında ülkesinde fazlasıyla popüler oluyor. Öyleki bir çok kişi, hatta günümüzdeki bir çok insan gibi Bijelo Dugme’yi bu albümdeki parçalar ile tanıyor.

Albümde grubun lideri Goran Bregoviç gitar riffleri yaratıcılığına ek olarak balkan folk ezgilerini ekliyor. Sonraki albümlerde de devam eden bu anlayış, Bregoviç’in solo albümlerinde ve Türkiye’ye gelip Türk müzisyenlerle çalıştığında da devam ediyor.

Hard rock riffleri ve folk ezgileri olduğu kadar özellikle kapanış parçasında var olan senfonik bir atmosfer de mevcut. Yugoslav progresif rock’ına mükemmel bir örnek diyemeyiz belki ama Balkan rock’ın öncü albümlerinden yada özü diyebiliriz.

Balkan rock’ına başlamak için mükemmel bir albüm.

Zeljko Bebek / Vokal
Goran Bregović / Gitar, Mızıka, Besteci
Vlado Pravdić / Klavyeler
Zoran Redzić / Bas Gitar
Dragan “Điđi” Jankelić / Davul

Konuklar
Maja Odzaklijevska / Geri Vokal
Slobodan Marković / Synth
Vojkan Borisavljević / Aranjman (4)
Ranko Rihtman / Orkestrasyon & Aranjman (7)

1. Bitanga i princeza (The Lowlife And The Princess)
2. Ala je glupo zaboravit’ njen broj (It’s So Stupid To Forget Her Number)
3. Ipak pozelim neko pismo (Still, I Wish For A Letter)
4. Kad zaboravis juli (Once You Forget July)
5. Na zadnjem sjedistu moga auta (In the Back Seat of My Car)
6. A koliko si ih imala do sad (How Many Have There Been?)
7. Sve ce to mila moja prekriti ruzmarin, snjegovi i sas (Everything, My Dear, Will Be Covered by Rosemary, Snows and Reed)